Linux Pendrive

Doel

We willen Linux Mint op een USB-stick installeren zodanig dat we die kunnen gebruiken om verschillende PC's op te starten. De bedoeling is dat, in tegenstelling tot hoe het is bij een gewone live-USB, zaken persisteren (lees: geïnstalleerde software moet geïnstalleerd blijven en aanpassingen in bv bestanden mogen niet verdwijnen).

Benodigd

• Twee USB-sticks, één met installatiemedium (we gebruiken Linux Mint 20) en één om op te installeren
  • Voor de USB-stick met installatiemedium is een stick van 4GB normaal meer dan voldoende
  • Voor de USB-stick om effectief op te installeren hangt de grootte af van waarvoor en hoe actief je het wenst te gebruiken. Je hebt plaats nodig voor het Operating Systeem zelf, extra sofwtare, updates, bestanden... Om gewoon eens te testen kan 16G misschien voldoende zijn, maar om echt te gebruiken lijkt 32GB een absoluut minimum. Als je ook systeem back-ups wil nemen, zal je waarschijnlijk met 32G ook niet toekomen.

• Een PC om de installatie te doen
  • LET OP! We gaan een nieuwe boot ding installeren. Het kan zijn dat dit ervoor zorgt dat de PC niet meer van het al geïnstalleerde OS zal kunnen opstarten. Zorg dus dat je een PC gebruikt waarvan het niet erg is dat je die opnieuw moet installeren of op zijn minst dat je de harde schijf uithaald zodat daar niets verkeerd gebeurd.

Hoe doen we het

In het kort: Eigenlijk installeer je gewoon zoals je anders een PC of laptop zou installeren

Concreet:

1. Start de PC op via het installatie medium
2. Zorg dat de stick waarop we gaan installeren niet in zit en open GParted via het startmenu
3. Bekijk eens welk apparaten je hebt (Linksboven kies je Gparted > Schijven)
4. Steek de stick in waarop je wil installeren
5. Linksboven kies je GParted > Refresh Devices
6. Bekijk nog eens welke apparaten je hebt. Degene die is bijgekomen is de stick waarop we willen installeren
7. Formatteer de stick al zoals je ze wil hebben
   • Een eerste keer dat we dit probeerden hadden we van deze stick ook een installatiemedium gemaakt en op zo'n manier dat er geen partitietabel was. De installer liep hierop vast. Door ze eerst al correct te formateren weet je dat dit zeker in orde is.
   • We gebruiken een ext4 partitie van 20G. Dit zou meer dan voldoende moeten zijn. Als het maar voor eens te proberen is kan 8G misschien ook al voldoende zijn, maar dan heb je niet veel plaats meer om nog programma's of bestanden bij te zetten. Als je het OS actief wil gebruiken is het interessant om misschien eerder 40G te nemen.
   • De rest heb ik geformatteerd als FAT32. De reden is dat we dit dan voor bestanden kunnen gebruiken dat we eventueel van een OS willen kunnen benaderen die ext4 niet kent.
8. Nu start je de installer. Wanneer gevraagd waar/hoe te installeren, kies je om Manueel te installeren.
   • Selecteer de ext4 partitie en zorg dat deze als "/" ingesteld staat. Vink eventueel ook aan om te formateren.
9. Voor de rest volg je de installatie wizard en kan je gewoon doorgaan zoals je anders zou doen.
   • Het installeren zelf duurt al rap een 30-tal minuten (een USB-stick is zo rap nie eh ;) )

Ziezo, nu kan je de USB-stick gebruiken om andere PC's en laptops op te starten. Je kan aanpassingen doen zoals bestanden aanmaken, aanpassen en verwijderen. Je kan ook software installeren en alles dat je anders ook met een OS kan. Op deze manier heb je dus je eigen OS mee op zak dat je op verschillende PC's kan gebruiken.

Getest

Nadat we dit gedaan hebben, hebben we opgestart vanaf de PC waarop we de installatie deden. We hebben, bij wijze van test, GParted geïnstalleerd en een bestand op het bureaublad gezet. Daarna hebben we de PC afgesloten, de stick in een laptop gestoken en dan die vanaf de stick opgestart. Het werkte! Het bestand op het bureaublad was er ook nog en GParted was nog steeds geïnstalleerd. Hiermee hebben e dus aangetoond dat we inderdaad verschillende PC's kunnen opstarten en dat software en bestanden blijven bestaan. *Vuurwerk*

Praktisch gebruik

Meerdere PC's, één OS

Misschien wil je een draagbaar OS dat onafhankelijk is van de machine waarop die draait. Dan is dit een geschikte oplossing. Zorg er dan natuurlijk wel voor dat de USB-stick groot genoeg is om eventueel bestanden en zo op te zetten. Bij elke PC zal je wel opnieuw moeten uitzoeken hoe je van de USB-stick kan booten, maar eens je het voor een PC hebt gevonden, moet je deze in principe niet meer instellen. Je kan in de BIOS eventueel ook instellen om eerst te proberen van de USB-stick op te starten en dan pas van de harde schijf. Dan moet je bij het opstarten zelfs geen toetsen meer aanslaan, gewoon USB-stick insteken en opstarten.

Alternatief op dual-booting

Nu we een USB-stick hebben waarmee we een PC in Liunx Mint kunnen booten, kan dit een goed alternatief zijn voor dual-booting. Dual booting is wanneer je twee operating systemen op één PC installeert. Vroeger werd het vaak aangeraden om Windows en Linux samen te installeren en te dual-booten. Op die manier kan je dan in Linux werken, maar ook nog steeds in Windows opstarten als dat nodig is. Dergelijke opstelling brengt echter gevaren met zich mee. Zo heb ik zelf nog meegemaakt dat Windows besloot om iets in het systeem te "herstellen" en kon ik plots niet meer in Linux booten. Er zijn ook gevallen gekend waar Windows de Linux partitie gewoon formatteerde om de vrij gekomen ruimte voor zichzelf te gebruiken. Een USB-stick zoals we hier hebben kan perfect een alternatief op dual-booten zijn en zal heel wat veiliger zijn in dat opzicht gezien de Linux installatie volledig onafhankelijk van de Windows installatie is.

Geef de USB-stick een hogere prioriteit dan de harde schijf, en je kan vanaf dat moment simpelweg opstarten in Linux door de USB-stick in te steken, en opstarten in Windows door de stick uit te halen.

Opstarten van een USB-stick

Wanneer een PC opstart, dan zal die verschillende bronnen aanspreken om van daar te booten. Die volgorde is normaal in te stellen via de BIOS. Hoe je in de BIOS geraakt hangt af van PC tot PC maar over het algemeen komt het er op aan om bij het opstarten op de juiste toets te duwen. Vaak is er ook een toets om in een scherm te komen waar je de bron zelf kan selecteren om van op te starten. In mijn ervaring zijn toetsen die vaak voorkomen hiervoor Escape of één van de F-toetsen. F9, F10 en F12 zijn goeie kanshebbers hiervoor. Maar je kan normaal ook wel online vinden welke het voor de betreffende PC is. Duw ook niet gewoon de toets in bij het opstarten, maar blijf er op tappen. Als de PC gewoon verder opstart, dan zal je opnieuw moeten proberen. Je kan dan de correcte bron selecteren om van op te starten, ofwel, als je in de BIOS zit, kiezen om eerst van de USB-stick proberen op te starten en daarna pas van de harde schijf. Als je vaak van plan bent om van de USB-stick te starten, dan is dat laatste wel aangewezen. Dan kan je in Linux opstarten door de stick in te steken en de PC op te starten, en de stick uithalen en de PC zo opstarten om vanuit Windows op te starten.

Het kan ook zijn dat je bepaalde opties moet af- of aanzetten voor je effectief kan opstarten van een ander OS. Een typisch voorbeeld is het activeren van "legacy" boot ofzoiets.